Hayal Kurma(Fantezi, Düşlem, Tasarım)

Hayali düşüncelerin ve tasarımlarının bilinçteki serbest akışları ve reaksiyonları, gerçeklik ile kontrol edildiği takdirde faydalıdır. Lakin serseri düşünceler gerçeklikle uyum içinde değilse o halde hayal kurma mekanizması söz konusudur.

Gündüz rüyaları “Day Dreaming” bir çeşit savunma veya kurtuluş aracıdır, hayali bir durumdur. Freud ‘zevk prensibi elementleri realite prensibine hakim olur’ şeklinde ifade eder. Esasen bir arzunun bağlı olduğu, herhangi bir amacın bilinçteki tasarım dürtüsü hareket halindedir ve gerçekleşmek ister. Fakat bazen açık faaliyetlere ve dışa vuruşuna imkan yoktur. Bu şekliyle içgüdü olarak doyumunu bulamaz ve bununla beraber bazen tasarım yer almaya devam eder. Yani olmuş bir olay gibi (bir düğün, bir başarı, servete kavuşma, sevgilinin iltifatı gibi) meydana gelir. Ancak bu ruh gerekli birleşimi iç enerji ile objektif şekilde ifade etmez. Burada demek ki enerji veya libido dış gerçekliğe doğru dönemez ve kendi kabuğunda kalır. Bu bir çeşit rüya halidir. Gece rüyasından farkı bunun daha manalı ve sistematik olması, bilinçli vasıf taşıması ve gündüzleri olmasıdır. 

Gündüz rüyası gören kişiye hoşnutluk ve ferahlık sağladığı gibi, çok kere realitelere sadık kaldığı takdirde toplumdaki gayeler ve dürtüler için teşvik eder. İhtiras bir çeşit fantezidir; ve ancak realiteden uzaklaştığı oranda anormal boyuta geçer. Gündüz rüyalarımızda bütün arzularımız, emellerimiz bilinçte serbest yol bulur. Çünkü bütün engeller yok olur. “Dünya yürekten arzuların toprağıdır.” “Her şey ebedi olarak genç ve pembedir.” Çocuğun realite hakkındaki tasarımları daha ziyade hayali tabiattadır.

Bir ruh hastası aynı zamanda fantezi ve realite belirtilerini bir arada gösterebilir. Böyle bir hasta hayal dünyasında Türkiye’nin ve belki de bütün dünyanın hazinelerine sahip biridir. İçinde yattığı hastanenin de sahibidir. Kendisini tedavi eden doktorlara milyonlar, apartmanlar ihsan ederken aynı zamanda sigara dilenebilir. Don Kişot romanındaki şövalyenin doyurucu gündüz hayalleri buna katılabilir.