6.YANSITMA (Projeksiyon)- Savunma Mekanizmaları

❖ Tanımı:

Yansıtma, kişinin kendi kabul edemediği duygu, düşünce ve kusurlarını başkasına atfetmesidir. Birey, içinde bulunduğu suçluluk, utanç veya çelişkili arzularla başa çıkamayınca, bunları başkasında görür gibi olur.

❖ Örnekler:

• Aldatan kişi eşini kıskanır: Bir kişinin aldatma eğilimleri varsa, bu eğilimini bastırmak için eşini kıskanarak onu aldatmakla suçlayabilir.

• Memnuniyetsiz evlilikteki anne: Zoraki bağlı olduğu çocuğuna karşı bilinçdışı bir nefret duyar ve bu duyguyu, çocuğuna kötü bakmak isteyen bir "komşuya" yansıtır.

• Polis örneği: Kendi bastırdığı homoseksüel eğilimlerinden dolayı bu davranışları gösteren gençlere karşı aşırı sert davranışlar sergileyebilir.

• Asker örneği: Kendi kendini yaralayıp cepheden kaçan asker, suçluluk duygusunu bastıramaz ve tedavi sürecini suçlayarak bu duygudan kurtulmaya çalışır.

  
  

❖ Yansıtmanın Tehlikeli Boyutları:

• Psikotik projeksiyon: Bastırılmış duygular, kişi tarafından dış sesler gibi algılanabilir. Örneğin yukarıdaki asker ileride sokakta yürürken kendi vicdan azabını başka bir kişi olarak algılar ve o kişiyi öldürür. Bu aslında kendi suçluluk duygusunun dışa vurumudur.

• Paranoid düşünce sistemi: Kimi paranoid hastalarda yansıtma, hayali düşmanlar yaratmaya neden olur. Bu durum, özellikle bastırılmış homoseksüel veya biseksüel eğilimlerle ilişkilendirilir. “O erkeği seviyorum” düşüncesi zamanla bastırılır, yerini “benden nefret ediyor”a, ardından “beni takip ediyor”a bırakır. Böylece kişi kendi arzularını dışsal bir tehdit olarak algılar.

İÇE YANSITMA (INTROJECTION)

❖ Tanımı:

İçe yansıtma, yansıtmanın tersidir. Kişi, dış dünyadaki olumsuzlukları kendi içine alır, kendini suçlar, kendine zarar verir.

❖ Özellikleri ve Örnekler:

• Kişi, çevresinden gördüğü nefreti içselleştirerek kendine yönelik bir tiksinti geliştirir. Bu, bazen intihara kadar varabilir.

• Psikonevrotik bireylerde sık görülür. Kişi, çevresinin tüm acısını kendi ruhuna yöneltir.

• Genelleştirme: Bir kişi, geçmişte bir sarı saçlı birey tarafından incitilmişse, daha sonra karşılaştığı her sarı saçlı kişiye karşı da aynı duyguları hissedebilir. Bu durum da aktarım (transference) yoluyla açıklanır.

Sonuç:

Projeksiyon ve introjection savunma mekanizmaları, kişinin başa çıkamadığı içsel çatışmalarla yüzleşmek yerine onları dışarıya ya da kendi içine yönelterek ruhsal bir denge kurma çabasıdır. Bu mekanizmalar, nevrotik ve psikotik bozukluklarda belirgin şekilde görülür ve bireyin gerçeklik algısını ciddi şekilde bozabilir.